Μια απάντηση στο κείμενο “Ο μύθος του βιγκανισμού”

Λάβαμε: 10/7/2017

Εμφανίστηκε πριν λίγο καιρό σε διάφορα εγχειρήματα λόγου φίλα προσκείμενα στην τάση της μαύρης αναρχίας (αυτή η θεωρησιακή συγγένεια παρακίνησε και τον γράφοντα να μπει στη διαδικασία διαλόγου) ένα κείμενο με τίτλο “ο μύθος του βιγκανισμού”. Κατ’ αρχήν πρόκειται για ένα κείμενο με αρκετές προβληματικές στο ύφος και τη φρασεολογία που αγγίζουν τα όρια της αλαζονείας, της μη συντροφικότητας, της απόλυτης αλήθειας και της απαξίωσης, σε βαθμό που προκαλεί απορίες για την καλή προαίρεση του/της/των συγγραφέα/ων του και κατ’ επέκταση για τη θέση που μπορεί να έχει σε συντροφικά εγχειρήματα. Όμως κάθε κριτική μπορεί να είναι γόνιμη οπότε ας μιλήσουμε με επιχειρήματα.

Το πρώτο επιχείρημα της αυτοαποκαλούμενης απόδειξης είναι πως ό,τι καταναλώνουμε στις σύγχρονες κοινωνίες είναι ένα μέρος του συνολικότερου τεχνοβιομηχανικού συμπλέγματος και ως τέτοιο δε μπορεί να έιναι κομμάτι μιας απελευθερωτικής διεργασίας. Στη συνέχεια γίνεται λόγος για τις μαζικές καλλιέργειες, τις εργασιακές σχέσεις σε αυτές και τις εμπορικές σχέσεις στη γραμμή παραγωγής τροφίμων, τα οποία υπάρχουν πίσω από όσα τρόφιμα δεν προέρχονται από δικιά μας καλλιέργεια. Και πίσω από όλα αυτά υπάρχει το φόντο της βίγκαν στάσης ζωής. Δηλαδή γίνεται μια προσπάθεια κριτικής σε όσους έχουν επιλέξει να μη συμμετέχουν στην παραβίαση της αυτοδιάθεσης των ζώων, με βάση το ότι είναι αναπόφευκτο η τροφή τους στο αστικό περιβάλλον να μην εμπλέκεται σε κάποιο βαθμό με εξουσιαστικές σχέσεις. Αυτή η κριτική όμως δε γίνεται σε όλους τους αναρχικούς που αρνούνται την εξουσία ενώ παράλληλα ζουν και τρέφονται μέσα στον αστικό ιστό συμμετέχοντας σε αυτόν τον εξουσιαστικό – εκμεταλλευτικό κύκλο ροής των τροφίμων, αλλά μόνο σε όσους επιλέγουν να ζουν αποκλείοντας σε όσο μεγαλύτερο βαθμό γίνεται την εκμετάλλευση ζώων. Με κάποιον τρόπο δηλαδή, το ότι επιλέγεις να ζήσεις προκαλώντας όσο γίνεται μικρότερη βλάβη στα ζώα και το περιβάλλον σε καθιστά υπόλογο για τις δευτερεύουσες σχέσεις εξουσίας στα τρόφιμα που καταναλώνεις. Αν πάλι επιλέγεις και τρόφιμα που παράγονται με την πιο οφθαλμοφανή εξουσιαστική βαρβαρότητα, τοτε οι feral revolution δεν έχουν κανένα πρόβλημα και ξεφεύγεις από την κριτική τους. Γιατί; Κρίνοντας από τη χρήση του τσιτάτου με τον ορισμό του βιγκανισμού, μάλλον γιατι έτσι δεν ισχυρίζεσαι ψευδώς ότι απέχεις από την εκμετάλλευση των ζώων. Εκτός κι αν βάζουν στο στόχαστρο όλους τους αναρχικούς που ζουν σε πόλεις, ανεξάρτητα απ το αν είναι βίγκαν ή όχι, καθώς όλων η διατροφή εμπλέκεται στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.

Όμως πέρα από την αστοχία στην ομάδα ανθρώπων που στοχεύει η κριτική, καθώς αφορά κάτι που δε σχετίζεται με την επιλογή του να γίνει κάποιος βίγκαν, πρόκειται και για τραβηγμένο επιχείρημα. Επίσης τα ρούχα που φοράμε, η γλώσσα που γράφουμε τα κείμενά μας, τα πληκτρολόγια στα οποία γράφουμε όλα αυτά, προέρχονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από συνθήκες εξουσιαστικών σχέσεων. Κι όμως τα χρησιμοποιούμε όλοι και όλες παρά το όραμά μας για την καταστροφή τους. Αν οι γράφοντες και συμφωνούντες με το κείμενο έχουν καταφέρει με κάποιον τρόπο να αποκλείσουν στο 100% τις σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης από τις ζωές τους (πόσο μάλλον χωρίς να είναι βίγκαν), διατηρώντας στο ακέραιο τη δυναμική της πολύμορφης αναρχικής δράσης τους, θα είχε πολύ ενδιαφέρον να μοιράζονταν μαζί μας το πώς το κατάφεραν ώστε να μιμηθούμε το παράδειγμά τους. Αν πάλι όλα αυτά είναι απλώς σοφίσματα για να συκοφαντηθεί η πρακτική της αποχής από πτώματα ζώων και ζωικά παράγωγα, τότε καλύτερα ας σωπάσουν.

Στη συνέχεια έχουμε ένα πριμιτιβιστικής έμπνευσης επιχείρημα που στοχεύει γενικότερα την επιλογή της τροφής. Ας θυμηθούμε σε αυτό το σημείο ότι το να είσαι βίγκαν δεν είναι επιλογή διατροφής αλλά επιλογή συνείδησης. Σημασία δεν έχει τί τρως, τί φοράς, κλπ, αλλά το να αποφεύγεις τη συμμετοχή στην εκμετάλλευση ζώων στο μέτρο που έχεις τη δυνατότητα. Όσο για την παμφαγία των ανθρώπων, σίγουρα μπορούν να βρεθούν πολλές ερμηνείες για την καταγωγή της (και άλλες τόσες αποδείξεις για τη φυτοφαγική φύση του ανθρώπινου είδους μιας και υπάρχει, ως συνήθως αναπόδεικτα, η αμφισβήτησή της στην 1η σημείωση), αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι χωρίς φονικά όπλα (πολεμική τεχνολογία δηλαδή) είναι αδύνατο για τον άνθρωπο να τραφεί με πτώματα ζώων. Ή ακόμα χειρότερα επικίνδυνο για τη ζωή του. Όσο για τα ζωικά παράγωγα, είναι εντελώς άχρηστα εφ’ όσον με πολύ μικρότερη δαπάνη ενέργειας και βρώσιμων πόρων μπορεί να συλλέγει την τροφή του από τα φυτά, αντί να εκτρέφει ζώα. Αλλά μιλώντας για άγρια φύση, όπως το κείμενο, τα ζωικά παράγωγα βγαίνουν εκτός παιχνιδιού εντελώς, οπότε δε γίνεται περαιτέρω λόγος. Όσο για την αγωνία που εκφράζεται στο κείμενο για την υποτιθέμενη μη επιβίωση των βίγκαν σε συνθήκες άγριας φύσης, καλύτερα ας ανησυχήσουν οι ίδιοι για το πως θα καταφέρουν να αποκτήσουν και να μαγειρέψουν πτώματα ζώων (γιατί ωμά δε γίνεται να φαγωθούν, μόνο τα σαρκοφάγα και τα παμφάγα το κάνουν) και ας αφήσουν τους βίγκαν. Άλλωστε και στην “άγρια φύση” το μεγαλύτερο μέρος των ζώων φυτοφάγο είναι, οπότε μάλλον κι ο άνθρωπος μπορεί να βρει τον τρόπο να τραφεί καρποφαγικά όπως προτάσσει η φύση του, όπως τόσα άλλα ζώα.

Το τελευταίο επιχείρημα αποκαλεί τον βιγκανισμό, δηλαδή τη στάση ζωής που αντιτίθεται σε κάθε φυλάκιση, καταπίεση, βασανισμό και δολοφονία ζώου “ρεφορμιστική”, “αριστερίστικη” και “υπερασπίζουσα το τεχνοβιομηχανικό σύστημα”. Από την κριτική δεν ξεφεύγει ούτε το A.L.F. καθώς δέχεται και αυτό τους παραπάνω χαρακτηρισμούς. Εδώ δε χρειάζεται να ειπωθούν πολλά, αν και δε θα ήταν δύσκολο, ούτε για τους ελαφρά τη καρδία αφορισμούς αναρχικών πρακτικών, ούτε για τον μεταλλαγμένο χριστιανικό παράδεισο της “αγνής αυθεντικής άγριας φύσης” του ανθρώπου που τόσο παθιασμένα πρεσβεύει το κείμενο, ούτε για τον χλευασμό και τη συκοφάντηση ανθρώπων που βρίσκονται σε φυλακές και νεκροταφεία, ή έστω παίζουν το κεφάλι τους σε κάθε δράση τους, πολεμώντας το σπισιστικό τεχνοβιομηχανικό σύμπλεγμα εξουσίας με κάθε τρόπο.

Όσοι έχουμε κηρύξει πόλεμο σε κάθε μορφή εξουσίας, θέλουμε να λυγίσουν τα σίδερα και του πιο μικρού κελιού / κλουβιού και οργανώνουμε τις αρνήσεις μας χωρίς ανασταλτικές φανφαρολογίες (όπως του συγκεκριμένου κειμένου ας πούμε) διακρίνουμε με σαφήνεια ότι η ολική απελευθέρωση περνάει μέσα από τον δρόμο του βιγκανισμού, της μη εξουσιαστικής συμπεριφοράς απέναντι στα ζώα. Και αυτό όχι λόγω ηθικισμού ή χίπικης εναλλακτικοκουλτούρας, αλλά γιατί η διαρκής αναρχική επίθεση στο υπάρχον είναι και επίθεση στις αντιλήψεις και τις συνήθειες που έχουμε αποκτήσει λόγω της διάχυτης κοινωνικής σαπίλας και των ζοφερών αξιών που τη χαρακτηρίζουν. Έτσι, ως τέτοιος, ο σπισισμός δεν είναι παρά ένα ακόμα πεδίο σύγκρουσης, ένας ακόμα κόσμος εξουσιαστικών σχέσεων που μας καλεί να εξαπολύσουμε το μίσος μας εναντίον του, ένας ακόμα στόχος της βίαιης αναρχικής απελευθερωτικής δράσης που ξεφεύγει από ιδεολογικά στεγανά και κινείται χαοτικά, άμεσα επιτιθέμενη σε ό,τι συνθέτει το εξουσιαστικό σύμπλεγμα γύρω μας.

Αντιδρόν Στοιχείο