Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά ανώνυμα στο γαλλικό περιοδικό Recherches n° 12, 1973, με τίτλο “Τρία δισεκατομμύρια διεστραμμένοι: Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια των ομοσεξουαλικοτήτων”, στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Ζιλ Ντελέζ, ο Μισέλ Φουκώ, ο Ζαν Ζενέ, ο Γκυ Όκενγκεμ και ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ. Η γαλλική κυβέρνηση κατάσχεσε και κατέστρεψε όλα τα τεύχη του περιοδικού και πήρε μέτρα ενάντια στον Φέλιξ Γκουαταρί, διευθυντή της έκδοσης, κατηγορώντας τον για “προσβολή της δημοσίας αιδούς”. Μεταφράστηκε από τα ισπανικά από την Nathalie και δημοσιεύτηκε αρχικά στα ελληνικά στο universo2666.blogspot.gr
Όποιες κι αν είναι οι ψευδοανοχές που επιδεικνύει, η καπιταλιστική τάξη, υπό όλες της τις μορφές (οικογένεια, σχολείο, εργοστάσια, στρατός, κώδικες, λόγοι…) συνεχίζει να υπάγει όλη την επιθυμητική, σεξουαλική, συναισθηματική ζωή, στη δικτατορία της ολοκληρωτικής του οργάνωσης, που στηρίζεται πάνω στην εκμετάλλευση, την ιδιοκτησία, την ανδρική εξουσία, το κέρδος, το έσοδο…
Συνεχίζει ακούραστα τη βρώμικη δουλειά του ευνουχισμού, της σύνθλιψης, του βασανισμού, της διαίρεσης του σώματος, προκειμένου να εγγράψει τους νόμους της στις σάρκες μας, για να καρφώσει στο ασυνείδητό μας τους μηχανισμούς της αναπαραγωγής της σκλαβιάς.
Μέσω παρακρατήσεων, έκστασης, τραυματισμών, νευρώσεων, το καπιταλιστικό Κράτος επιβάλει τους κανόνες του, σταθεροποιεί τα μοντέλα του, τυπώνει τους χαρακτήρες του, μοιράζει τους ρόλους του, διαχέει τα προγράμματά του… Απ’ όλους τους δρόμους πρόσβασης στον οργανισμό μας, καταβυθίζει στα βάθη των σωθικών μας τις ρίζες θανάτου του, κατάσχει τα όργανά μας, εκτρέπει τις ζωτικές μας λειτουργίες, ακρωτηριάζει τις απολαύσεις μας, υπάγει όλες τις βιωμένες παραγωγές στον έλεγχο της διοίκησής του, που απαγχονίζει. Κάνει κάθε άτομο σακάτη, αποκομμένο από το σώμα του, ξένο στις επιθυμίες του.
Για να ενισχύσουν τον κοινωνικό τους τρόμο, τον βιωμένο ως ατομική ενοχή, οι δυνάμεις της καπιταλιστικής κατάληψης, με το κάθε φορά πιο εξευγενισμένο τους σύστημα επιθετικότητας, υποκίνησης, εκβιασμού, πασχίζουν να καταστείλουν, να αποκλείσουν, να εξουδετερώσουν όλες τις επιθυμητικές πρακτικές που δεν έχουν ως αποτέλεσμα την αναπαραγωγή των μορφών της κυριαρχίας.
Έτσι επεκτείνεται αέναα η χιλιετής βασιλεία της ταλαίπωρης απόλαυσης, της θυσίας, της παραίτησης, του θεσμικού μαζοχισμού, του θανάτου: η βασιλεία του ευνουχισμού που παράγει το ένοχο, νευρωτικό, εργατικό, υποτακτικό εκμεταλλεύσιμο υποκείμενο.
Αυτός ο παλιός κόσμος που με κάθε τρόπο βρωμάει σαν πτώμα, μας τρομοκρατεί και μας πείθει για την ανάγκη του να φέρουμε εις πέρας τον επαναστατικό αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική καταπίεση στον τόπο, στον οποίο είναι ριζωμένη πιο βαθιά: στη ζωντάνια του δικού μας σώματος.
Είναι ο χώρος αυτού του σώματος με όλα όσα παράγει από επιθυμίες, που θέλουμε ν’ απελευθερώσουμε από την ξένη επιρροή. Είναι σ’ αυτόν τον τόπο, που θέλουμε να δουλέψουμε για την απελευθέρωση του κοινωνικού χώρου. Δεν υπάρχει σύνορο ανάμεσα στα δύο. ΕΓΩ με καταπιέζω διότι ΕΓΩ είμαι το προϊόν ενός διευρυμένου συστήματος καταπίεσης σε όλες τις μορφές της ζωής.
Η επαναστατική συνείδηση είναι μια συσκότιση, εφόσον δεν περνά απ’ το επαναστατικό σώμα, το σώμα- παραγωγό της ίδιας του της απελευθέρωσης.
Είναι οι εξεγερμένες ενάντια στην ανδρική εξουσία γυναίκες -εμφυτευμένης για αιώνες στα ίδια τους τα σώματα-, οι ενάντια στην τρομοκρατική κανονικότητα ομοφυλόφιλοι, οι εξεγερμένοι ενάντια στην παθολογική αυθεντία των ενηλίκων νέοι, αυτοί που έχουν ξεκινήσει ν’ ανοίγουν συλλογικά το χώρο του σώματος στην ανατροπή και το χώρο της ανατροπής στις άμεσες απαιτήσεις του σώματος.
Είναι αυτοί, είναι αυτές, εκείνοι που έχουν αρχίζει ν’ αψηφούν τον τρόπο παραγωγής των επιθυμιών, τις σχέσεις ανάμεσα στην απόλαυση και την εξουσία, το σώμα και το υποκείμενο, τέτοιες που λειτουργούν σε όλες τις σφαίρες της καπιταλιστικής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών ομάδων.
Είναι αυτοί, είναι αυτές, εκείνοι που έχουν σπάσει οριστικά τον παλιό διαχωρισμό που διαιρεί την πολιτική από τη βιωμένη πραγματικότητα για το μέγιστο όφελος των διαχειριστών της αστικής κοινωνίας, όπως εκείνων που παριστάνουν ότι αντιπροσωπεύουν τις μάζες και μιλούν εξ ονόματός τους.
Είναι αυτοί, είναι αυτές, εκείνοι που έχουν ανοίξει τα κανάλια της μεγάλης εξέγερσης της ζωής ενάντια στις απαιτήσεις θανάτου που δεν παύουν να υπονοούνται στον οργανισμό μας για να υποτάξουν κάθε φορά πιο ανεπαίσθητα την παραγωγή των ενεργειών μας, των επιθυμιών μας, της πραγματικότητάς μας, στις προσταγές της καθεστηκυίας τάξης.
Μια νέα χαραγή, μια νέα γραμμή επίθεσης, πιο ριζοσπαστική, πιο οριστική, είναι χαραγμένη, από την οποία αναδιανέμονται κατ’ ανάγκην οι επαναστατικές δυνάμεις.
Δεν μπορούμε ν’ ανεχόμαστε πια να κλέβονται το στόμα μας, ο πρωκτός μας, το φύλο μας, τα νεύρα μας, τα εντόσθιά μας, οι αρτηρίες μας.. για να κάνουν τα κομμάτια και τις εργασίες της πρόστυχης μηχανικής της παραγωγής του κεφαλαίου, της εκμετάλλευσης και της οικογένειας.
Δεν μπορούμε πια να επιτρέψουμε να μετατρέπουν τις βλεννογόνους μας, το δέρμα μας, όλες τις ευαίσθητες επιφάνειές μας, σε κατειλημμένες, ελεγχόμενες, ρυθμισμένες, απαγορευμένες ζώνες.
Δεν μπορούμε πια ν’ ανεχτούμε, πως το νευρικό μας σύστημα χρησιμεύει ως πομπός στο σύστημα της καπιταλιστικής, κρατικής, πατριαρχικής εκμετάλλευσης, πως ο εγκέφαλός μας λειτουργεί σαν μια μηχανή βασανιστηρίων, προγραμματισμένη από την εξουσία που μας περικλείει.
Δεν μπορούμε να υποφέρουμε πια την αξιοποίηση, το να παρακρατούν τα γαμήσια μας, τα σκατά μας, τα σάλια μας, τις ενέργειές μας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου και των μικρών του, ελεγχόμενων παραβάσεων: Θέλουμε να κάνουμε κομμάτια το ψυχρό σώμα, το φυλακισμένο σώμα, το ταπεινωμένο σώμα, που ο καπιταλισμός δεν παύει να θέλει να κατασκευάσει με τ’ απόβλητα του δικού μας, ζωντανού σώματος.
Αυτή η επιθυμία θεμελιώδους απελευθέρωσης, που επιτρέπει την εισαγωγή μας σε μια επαναστατική πρακτική, καλεί στο να βγούμε από τα όρια του δικού μας «προσώπου», να διαταράξουμε στους ίδιους μας τους εαυτούς το «υποκείμενο» και να βγούμε απ’ την καθιστική ζωή, την «προσωπική κατάσταση», για να διασχίσουμε τους χώρους του σώματος δίχως σύνορα και να ζήσουμε έτσι στην επιθυμητή κινητικότητα πιο πέρα από τη σεξουαλικότητα, πιο πέρα από την κανονικότητα, τις επικράτειές της, τις ατζέντες της.
Είναι μ’ αυτήν την έννοια, που κάποιοι από εμάς έχουμε αισθανθεί τη ζωτική ανάγκη ν’ απελευθερωθούμε από κοινού από την επιρροή των δυνάμεων της σύνθλιψης και της απορροής της επιθυμίας που έχουν εκτελέσει κι εκτελούν πάνω σε κάθε έναν εξ ημών εξατομικευμένα.
Όλα εκείνα που έχουμε ζήσει σε επίπεδο προσωπικής, ιδιωτικής ζωής, έχουμε προσπαθήσει να τα αντιμετωπίσουμε, να τα εξερευνήσουμε και να τα ζήσουμε συλλογικά. Θέλουμε να γκρεμίσουμε το τείχος από μπετόν που χωρίζει, προς όφελος της κυρίαρχης κοινωνικής οργάνωσης, το είναι από το φαίνεσθαι, το ειπωμένο απ’ το ανείπωτο, το ιδιωτικό απ’ το κοινωνικό.
Έχουμε αρχίσει ν’ ανακαλύπτουμε μαζί, όλη τη μηχανική των αξιοθεάτων μας, των αποστροφών μας, των αντιστάσεών μας, των οργασμών μας, να φέρουμε στην κοινή γνώση το σύμπαν των αναπαραστάσεών μας, των φετίχ μας, των εμμονών μας, των φοβιών μας. «Το ανομολόγητο» έχει γίνει, για εμάς, υλικό για στοχασμό, για διάχυση και για πολιτικές εκρήξεις, με την έννοια του ότι η πολιτική φανερώνει, εντός του κοινωνικού πεδίου, τις αμείωτες φιλοδοξίες του «ζωντανού».
Έχουμε αποφασίσει να σπάσουμε το αβάσταχτο μυστικό που η εξουσία αφήνει να πέσει πάνω σε όλα όσα αγγίζουν την πραγματική λειτουργικότητα των αισθησιακών, σεξουαλικών και συναισθηματικών πρακτικών, έτσι όπως το αφήνει να πέφτει πάνω σε κάθε πραγματική λειτουργικότητα κάθε κοινωνικής πρακτικής που παράγει ή αναπαράγει τις μορφές της καταπίεσης.
Καταστροφή της σεξουαλικότητας
Εξερευνώντας από κοινού τις ατομικές μας ιστορίες, έχουμε μπορέσει ν’ αξιολογήσουμε μέχρι ποιο σημείο η επιθυμητή μας ζωή κυριαρχούνταν απ’ τους θεμελιώδεις νόμους της κρατικής, αστικής, καπιταλιστικής κοινωνίας της ιουδαιο-χριστιανικής παράδοσης και, στην πραγματικότητα, υπαγμένης στους νόμους αποτελεσματικότητας, υπεραξίας και αναπαραγωγής. Αντιπαραθέτοντας τις δικές μας, μοναδικές εμπειρίες, χωρίς να ενδιαφέρει πόσο «ελεύθερες» έχουν μπορέσει να μας φανούν, έχουμε διαπιστώσει πως δεν σταματούσαμε να συμμορφωνόμαστε στα στερεότυπα της επίσημης σεξουαλικότητας, η οποία ρυθμίζει όλες τις μορφές του ζωντανού και επεκτείνει τη διοίκησή της από τα συζυγικά κρεβάτια μέχρι τα δωμάτια των μπουρδέλων, περνώντας από τα δημόσια μπάνια, τις πίστες χορού, τα εργοστάσια, τα εξομολογητήρια, τα sex shop, τις φυλακές, τα λύκεια, τα λεωφορεία, τα σπίτια οργίων, κλπ… κλπ…
Για εμάς, αυτή η επίσημη σεξουαλικότητα, η ορισμένη ως η μόνη δυνατή σεξουαλικότητα, δεν επιφέρει ένα πρόβλημα σχετικά με το αν θέλουμε να την προσαρμόσουμε, όπως προσαρμόζει κανείς τις συνθήκες κράτησής του. Γίνεται η προσπάθεια να καταστραφεί, να εξαλειφθεί, διότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια μηχανή για να ευνουχίζει και να ξαναευνουχίζει επ’ άπειρον, μια μηχανή για να αναπαράγει σε κάθε ον, σε κάθε χρόνο, σε κάθε τόπο, τις βάσεις της δουλοκτητικής τάξης. Η «σεξουαλικότητα» είναι ένα τερατούργημα, είτε πρόκειται για τις περιοριστικές μορφές της είτε για τις αποκαλούμενες «επιτρεπτές» και είναι ξεκάθαρο, πως η διαδικασία της «φιλελευθεροποίησης» των εθίμων και της προωθητικής «ερωτικοποίησης» της κοινωνικής πραγματικότητας, οργανωμένης και ελεγχόμενης από τους διοικητές του «ανεπτυγμένου» καπιταλισμού», δεν έχουν άλλο σκοπό απ’ το να κάνουν πιο αποτελεσματική την «αναπαραγωγική» λειτουργία της επίσημης λίμπιντο. Μακριά απ’ το να μειώνουν τη σεξουαλική αθλιότητα, αυτές οι εμπορίες ανθρώπων δεν κάνουν κάτι πέρα απ’ το να επεκτείνουν το πεδίο των απογοητεύσεων και της «έλλειψης», η οποία επιτρέπει τη μετατροπή της επιθυμίας σε καταναγκαστική ανάγκη για κατανάλωση, συνάμα με τη διαβεβαίωση της «παραγωγής της ζήτησης», του κινητήρα της καπιταλιστικής έκφρασης. Απ’ την «άμωμο σύλληψη» στη διαφημιζόμενη πουτάνα, απ’ την οικογενειακή υποχρέωση στην εθελοντική ασυδοσία των αστικών οργίων, δεν υπάρχει καμιά ρήξη. Είναι η ίδια λογοκρισία που λειτουργεί. Είναι η ίδια σφαγή του επιθυμητικού σώματος αυτό που διαιωνίζεται. Απλή αλλαγή στρατηγικής.
Αυτό που εμείς θέλουμε, αυτό που εμείς επιθυμούμε, είναι ν’ ανατινάξουμε την οθόνη της σεξουαλικότητας και τις αναπαραστάσεις της για να γνωρίσουμε την πραγματικότητα του δικού μας σώματος, του δικού μας, ζωντανού σώματος.
Εξάλειψη της καθοδήγησης
Αυτό το ζωντανό σώμα θέλουμε ν’ απελευθερώσουμε, ενοποιήσουμε, ξεμπλοκάρουμε, αποσυμφορήσουμε προκειμένου ν’ απελευθερώσει καθαυτό όλες του τις ενέργειες, όλες του τις επιθυμίες κι όλες του τις θρυμματισμένες εντάσεις από το κοινωνικό σύστημα της εγγραφής και της καθοδήγησης.
Θέλουμε ν’ ανακτήσουμε την πλήρη άσκηση, κάθε μιας εκ των ζωτικών μας λειτουργιών, με την ολική δυνατότητά τους για ευχαρίστηση.
Θέλουμε ν’ ανακτήσουμε τους τομείς που είναι αληθινά στοιχειώδεις, όπως η ευχαρίστηση του ν’ αναπνέουμε, όντας κυριολεκτικά σε ασφυξία από τις δυνάμεις καταπίεσης και μόλυνσης` την ευχαρίστηση του να τρώμε και να χωνεύουμε, διαταραγμένοι απ’ το ρυθμό της απόδοσης και την αηδιαστική τροφή που έχει παραχθεί κι ετοιμαστεί σύμφωνα με τα κριτήρια της εμπορικής αποδοτικότητας` την ευχαρίστηση του να χέζουμε και την απόλαυση του συστηματικά σφαγιασμένου κώλου, από την παρεμβατική καθοδήγηση των σφιγκτήρων, μέσω της οποίας, η καπιταλιστική αρχή εγγράφει ακόμη και στη σάρκα τις θεμελιώδεις αρχές της (σχέσεις εκμετάλλευσης, νευρώσεις συσσώρευσης, μυστήριο της ιδιοκτησίας και της καθαριότητας, κλπ.)` την ευχαρίστηση του να αυνανιζόμαστε χαρούμενα δίχως ντροπή και δίχως αγωνία, ούτε από έλλειψη ούτε από αποζημίωση, μα από την ευχαρίστηση του ν’ αυνανιζόμαστε` την ευχαρίστηση του να δονούμαστε, του να μουρμουρίζουμε, του να μιλάμε, του να περπατάμε, του να κινούμαστε, του να εκφραζόμαστε, του να παραληρούμε, του να τραγουδάμε, του να παίζουμε με το σώμα, με όλους τους δυνατούς τρόπους. Θέλουμε ν’ ανακτήσουμε την ευχαρίστηση του να παράγουμε την ευχαρίστηση και να δημιουργούμε, αμφότερα ανελέητα αποδεκατισμένα απ’ τους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς, τους επιφορτισμένους με το να κατασκευάζουν εργάτες (υπάκουους καταναλωτές).
Απελευθέρωση των ενεργειών
Θέλουμε ν’ ανοίξουμε το σώμα μας στο σώμα του άλλου και των άλλων, να κυκλοφορήσουμε τις ενέργειές μας και να συνδυαστούν οι επιθυμίες μας, ώστε όλοι και κάθε ένας από μας, να μπορούν να δώσουν ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τους τις φαντασιώσες και σε όλες τους τις εκστάσεις, ώστε να μπορούν να ζουν επιτέλους χωρίς ενοχή, χωρίς αναστολή, όλες τις επιμέρους ηδονικές πρακτικές, δυαδικές ή πλουραλιστικές που έχουμε επειγόντως ανάγκη να ζήσουμε, ώστε η καθημερινή μας πραγματικότητα να μην είναι αυτή η μακρά αγωνία που ο καπιταλιστικός και γραφειοκρατικός πολιτισμός επιβάλλει ως μοντέλο ύπαρξης σε εκείνους που ο ίδιος ναυτολογεί. Θέλουμε ν’ αποβάλουμε από το είναι μας τον κακοήθη όγκο της ενοχής, της χιλιαστικής ρίζας όλων των καταπιέσεων.
Γνωρίζουμε, φυσικά, τα τεράστια εμπόδια που πρέπει να υπερνικήσουμε, προκειμένου οι φιλοδοξίες μας να μην είναι αποκλειστικά το όνειρο μιας μικρής μειοψηφίας περιθωριακών. Γνωρίζουμε συγκεκριμένα, πως η απελευθέρωση του σώματος, των αισθησιακών, σεξουαλικών, συναισθηματικών, εκστατικών σχέσεων, είναι αδιάλυτα συνδεδεμένη με την απελευθέρωση των γυναικών και την εξαφάνιση όλων των μορφών των σεξουαλικών κατηγοριών. Η επανάσταση της επιθυμίας περνά από την καταστροφή της ανδρικής εξουσίας κι όλων των μοντέλων συμπεριφοράς και ζευγαρώματος που αυτή επιβάλλει, όπως επίσης περνά από την καταστροφή όλων των μορφών καταπίεσης και κανονικότητας.
Θέλουμε να τελειώνουμε με τους ρόλους και τις ταυτότητες που διανέμονται από το Φαλλό.
Θέλουμε να τελειώνουμε με κάθε μορφή ένταξης σε μια σεξουαλική κατοικία. Θέλουμε να μην υπάρχουν μεταξύ μας άντρες και γυναίκες, ομοφυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι, κατέχοντες και κατεχόμενοι, μεγάλοι και μικροί, αφέντες και σκλάβοι, μα άνθρωποι που έχουν υπερβεί τη σεξουαλική κατηγοριοποίηση, αυτόνομοι, ευμετακίνητοι και πολλαπλοί` όντα με μεταβλητές διαφορές, ικανά ν’ ανταλλάσσουν τις επιθυμίες τους, τις απολαύσεις τους, τις εκστάσεις τους και τις τρυφερότητές τους, δίχως να πρέπει να πρέπει να θέσουν σε λειτουργία κάποιο σύστημα υπεραξίας, κάποιο σύστημα εξουσίας, αν δεν είναι εντός του παιχνιδιού.
Αρχίζοντας από το σώμα, το επαναστατικό σώμα σαν χώρος που παράγει ανατρεπτικές εντάσεις και ως τόπος, όπου ασκούνται εν τέλει όλες οι ωμότητες της καταπίεσης, συνδέοντας την πολιτική πρακτική στην πραγματικότητα αυτού του σώματος και των λειτουργιών του, αναζητώντας συλλογικά όλες τις οδούς της απελευθέρωσής του, παραγάγαμε ήδη μια νέα κοινωνική πραγματικότητα στην οποία το maximum της έκστασης συνδυάζεται με το maximum της συνείδησης. Αυτή είναι η μοναδική οδός που μπορεί να μας δώσει τα μέσα για ν’ αγωνιστούμε άμεσα, ενάντια στην επιρροή του καπιταλιστικού Κράτους, εκεί όπου αυτή ασκείται άμεσα. Αυτό είναι το μοναδικό βήμα που μπορεί να μας κάνει πραγματικά δυνατούς ενάντια σ’ ένα σύστημα κυριαρχίας, που δεν παύει ν’ αναπτύσσει την εξουσία του, να εξασθενίζει, ν’ αποδυναμώνει, κάθε άτομο προκειμένου να το αναγκάσει να προσυπογράψει τ’ αξιώματά του. Για να το μειώσει στην τάξη των σκύλων.
Φέλιξ Γκουατταρί
Leave a Reply